Sindirim sistemi bakterileri ve mayalar
tarafından üretilen ve yellenme denilen olaya neden olan bağırsak gazları,
kişileri oldukça rahatsız eden bir problemdir. Ses ve kötü kokunun eşlik ettiği
ve anüse baskı yapan bu gaz durumu, şişkinliğin getirdiği rahatsızlık ve
toplumsal utanca neden olur.
Gaz öyle ya da böyle herkes tarafından yaşanmış
bir durumdur. Toplum içinde sıkılmaya yol açan bu problem temelde mide ve
bağırsakta kimyasal gazların birikmesi sonucu ortaya çıkan bir sindirim
durumudur. Gazın birikmesi ile dolgunluk ve şişkinlik, karın ağrısı artar. Gaz
ya rektum-bağırsak yoluyla vücuttan çıkar ya da ağız yolu ile (geğirme) vücudu
terk eder.
Aslında çok doğal olan bu durum kişiler için
aşırı sıkıntılı olabilir. Sağlıksız yeme alışkanlıkları, düzensiz bağırsak
hareketleri, huzursuz bağırsak sendromu ya da laktoz toleranssızlığı olanlarda
görülmesi çok olasıdır.
Ortalama bir insanın rektum ya da ağız yoluyla
günde en az 4 kere gaz çıkardığı düşünülür. Aslında gaz çıkarmak bir sağlık
tehdidi değildir ama toplumun tepkisi yüzünden istenmeyen bir durum olarak
kabul edilmektedir. Gaz çıkarmanın sorun edilmediği toplumlar yok değildir.
Aşırı gazın oluşuma neden olan faktörleri belirlemek tedaviyi
kolaylaştıracaktır.
Sindirim sisteminde gazın birikimi iki şekilde
meydana gelir. Biri gıdaların çözünmesi esnasında ortaya gaz çıkması ile
olurken, diğeri yeme-içme ya da yutkunma esnasında aşırı hava yutması ile olur.
Gaz daha çok oksijen ve azot içerir. Salınan gazda hidrojen, karbondioksit ve
hatta metan gazı bulunabilir. Gaz çıkarmak doğal ve biyolojik bir süreçtir.
Erkek ve kadınlarda ortak olarak görülmesine rağmen, erkeklerde daha sık
görülür. Yaşlı ve çocuklarda sıklıkla oluşur. Aslında herkes gaz çıkarır. Pek
çok zaman gaz çıkaran kişi tarafından bile fark edilmeyecek şekilde kokusuz ve
sessizdir. Kötü kokan gazın sorumlusu içeriğinde bulunan kükürdün varlığıdır.
Kabızlık geçiren kişilerde gazın şiddetli koku bulundurması olağandır.
Aşırı ve kokulu gaz beslenme alışkanlıkları,
yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol edilebilir. Kişide gaza neden olan
besinlerin tüketimini aza indirmek, yemek zamanlamalarına dikkat etmek, düzenli
ve yeterli uyku, bağırsak hareketlerini düzenleyici egzersizler yapmak
sindirime yardımcı olacaktır.
Gaz sorunu yaşayan bir kişide şu belirtiler de
bulunuyor olabilir: Karında şişkinlik ve rahatsızlık hissi, aşırı yellenme,
geğirme, karın ağrısı.
Gaza neden olan başlıca etkenler ile şöyle
sıralanmaktadır:
Hava yutulması, bağırsakta aşırı miktarda
bakteri olması, çok fazla lifli besin tüketimi, malt ve özü içeren gıdaların
tüketilmesi, sindirim sistemi iltihapları, huzursuz bağırsak sendromu, düzensiz
bağırsak hareketleri, kabızlık, hijyenik olmayan yiyecek ve su tüketimi, aşırı
yağlı beslenme, karbondioksit içeren gıdaların çok tüketimi, fazla kükürt
içeren gıdaların tüketimi.
Aşırı gaz sorunun en önemli tedavisi beslenme
alışkanlıklarının değiştirilmesidir. Bazı meyve ve sebzeleri kesmek, süt
ürünlerini daha az tüketmek gerekebilir. Aşırı yağlı bir beslenme düzeni varsa
terk edilmelidir. Aşırı protein ve aşırı karbonhidrat tüketmekte gaz sorununun
bir sebebi olabilir.
Gaz problemlerini çözebilmek için fasulye,
lahana türleri, karnabahar, brokoli, mayalı ürünler ve peynir azaltılmalı,
gazlı içecekler tüketilmemelidir. Yüksek karbonhidrat içeren yulaf ve patates
daha az tüketilmelidir. Pirinç, muz, narenciyeler, üzüm, sert peynirler, et,
yumurta gaz üretimini arttırabilir. Doymamış yağlar içeren besinlerden
kaçınılmalıdır.
Bir seferde çok miktarda değil az ve sık
öğünlerle beslenilmeli, yemekler iyice çiğnenmelidir. Aşırı gaza neden
olabilecek besinler herkeste farklılık gösterebildiğinden tüketimler izlenmeli
ve neyin gaza sebep olduğu bilinmelidir. Buna göre ilgili besinler
kesilmelidir. Sigara, sakız ve emerek şekerleme tüketimi bol miktarda hava
yutulmasına sebep olduğundan aşırı gaz oluşumuna birer neden olabilir.
Bağırsakların
sağlıklı çalışması ve gaz üretimini azaltması için fiziksel aktivitede bulunmak
önemlidir. Çok hareketli insanların sindirim problemleri nadiren görülür. Sindirim
problemi olmaması ise aşırı gaz üretilmemesiyle sonuçlanır.
GAZ SORUNUNU GİDERECEK ÇÖZÜMLER
* Bir bardak ılık su içinde bir tutam
şeytantersi, bir tutam kaya tuzu ve yarım tatlı kaşığı toz zencefil karıştırılarak
yemeklerden sonra içilir.
* Yemeklerden sonra limon suyunda bekletilmiş
taze zencefilden bir dilim yenilir.
* 1 tatlı kaşığı bal ile bir çay kaşığı
dereotu tohumu karıştırılarak yemeklerden sonra içilir.
* 1 çay kaşığı kakule tohumu, 1 tatlı kaşığı
toz zencefil ve 1 tatlı kaşığı tatlı toz kırmızıbiber karıştırılarak yarım çay
kaşığı yemeklerden birer saat sonra bir bardak su yardımı ile içilir.
* Yemeklerden sonra bir tutam taze nane
çiğnenir.
* Nane çayı içmek ya da bir bardak suya damlatılan
iki damla nane yağı gaz sorununu hafifletecektir. .org
* Yemeklerden sonra anason ya da rezene çayı
içilebilir ya da tohumları çiğnenebilir.
* 10 gram taze fesleğen suyu ve 10 gram toz zencefil
karıştırılarak hurma yardımı ile minik haplar yapılır. Sabah aç karnına birer
adet içilir.
* Gaz sorununda, özellikle gazlı bebeklerde
Hindistan cevizi yağı ile karna masaj yapmak etkili bir yöntemdir. org
* Bir bardak suyun içine yarım limon suyu ve
bir tutam karbonat ekleyerek kabartılır ve içilir.
* Bir çay kaşığı kereviz tohumu hızlı etki
gösterir.
* Papatya çayı sindirim gazlarını giderir ve
sindirimi geliştirir.
* Gazı rahatlatmak için çemen otu tohumu ile
çay demlenir.
* 1 soğan dilimlenerek 1 bardak su ile 10
dakika kaynatılır ve biraz soğutularak içilir. Hızlı bir çözümdür ancak kötü
kokulu oluşu nedeni ile zor içilebilir. İçtikten sonra nane çiğnenerek kötü
koku ve tat giderilebilir